ราก (รากของต้นไม้)

ราก คือ อวัยวะที่เป็นส่วนประกอบของพืชที่อยู่ในดิน รากบางชนิดรับประทานได้ เช่น แครอท มันเทศ มันฝรั่ง รากไม่มีคลอโรฟิลล์ ไม่มีข้อปล้อง ตาและใบ รากเจริญเติบโตตามแรงดึงดูดของโลกลงสู่ดิน มีขนาดและความยาวแตกต่างกัน รากของพืชมีหลายชนิด ได้แก่

 

  1.1 รากแก้ว เป็นรากที่งอกออกมาจากเมล็ด โคนของรากแก้วจะมีขนาดใหญ่แล้วค่อย ๆ เรียวไปจนถึงปลายราก

   1.2 รากแขนง เป็นรากที่แตกออกมาจากรากแก้ว จะเจริญเติบโตขนาน   ไปกับพื้นดิน และสามารถแตกแขนงไปได้เรื่อย ๆ

   1.3 รากฝอย เป็นรากที่มีลักษณะและขนาดโตสม่ำเสมอกัน จะงอกออกมาเป็นกระจุก

   1.4 รากขนอ่อนหรือขนราก เป็นขนเส้นเล็ก ๆ จำนวนมากมายที่อยู่    รอบ ๆ ปลายราก ทำหน้าที่ดูดน้ำและแร่ธาตุ

รากของพืชสามารถจำแนกได้ 2 ระบบ ได้แก่ ระบบรากแก้วและระบบรากฝอย มีรายละเอียด ดังนี้

1. ระบบรากแก้ว หมายถึง ระบบรากที่มีรากแก้วเป็นรากหลักเจริญเติบโตได้เร็ว ขนาดใหญ่และยาวกว่ารากอื่น ๆ และมีรากแขนงแตกออกมาจากรากแก้ว ที่ปลายรากแขนงจะมีรากขนอ่อนงอกออกมา เช่น รากผักบุ้ง      รากมะม่วง เป็นต้น

2. ระบบรากฝอย หมายถึง ระบบรากที่มีรากฝอยเป็นจำนวนมาก ไม่มีรากใดเป็นรากหลัก มีลักษณะเป็นเส้นเล็ก ๆ แผ่กระจายออกไปโดยรอบ ๆ  โคนต้น ที่ปลายรากฝอยจะมีรากขนอ่อนงอกออกมา เช่น รากข้าวโพด รากหญ้า   รากมะพร้าว เป็นต้น

หน้าที่ของราก มีดังนี้

1. ยึดลำต้นให้ติดกับพื้นดิน

2. ดูดน้ำและธาตุอาหารที่ละลายน้ำจากดิน แล้วลำเลียงขึ้นไปยังส่วนต่าง ๆ ของพืช โดยผ่านทาง ลำต้นหรือกิ่ง

นอกจากนี้รากพืชอีกหลายชนิดยังทำหน้าที่พิเศษต่าง ๆ อีก เช่น

1) รากสะสมอาหาร เป็นรากที่ทำหน้าที่เป็นแหล่งเก็บสะสมอาหาร      ไว้สำหรับลำต้น เช่นรากมันแกว รากแครอท และรากมันสำปะหลัง เป็นต้น  

2) รากค้ำจุน เป็นรากที่ทำหน้าที่ช่วยค้ำและพยุงลำต้น เพื่อเพิ่มความแข็งแรงให้แก่ลำต้น เช่น รากโกงกาง     รากข้าวโพด เป็นต้น

3) รากยึดเกาะ เป็นรากที่แตกตามข้อหรือลำต้น สำหรับยึดเกาะลำต้นหรือกิ่งไม้อื่น เช่น รากพลูด่าง

4) รากสังเคราะห์แสง พืชบางชนิดมีสีเขียวตรงปลายของรากไว้สำหรับสร้างอาหาร โดยวิธีการสังเคราะห์ด้วยแสง เช่น รากกล้วยไม้ รากไทร เป็นต้น

5) รากหายใจ เป็นรากที่งอกอยู่ใต้ดินและตั้งตรงโผล่ขึ้นมาเหนือดินและน้ำ ช่วยในการหายใจ เช่น รากแสม รากลำพู เป็นต้น